9.7.11

Η χαμένη αλάνα



Την αφορμή μου έδωσε η Ολίβια με τις υπέροχες φωτογραφίες της υπέροχης κόρης της στην παραλία. Και σχολιάζει η μανούλα:
"Ειναι απίστευτο πόσο αλλιώτικη είναι οταν είμαστε εξω στη φύση...αναρωτιέμαι πόσο κοντρα στη φύση μας φτάσαμε να ζούμε σε κουτάκια σε τσιμεντένια κτίρια".
Και αρχισα να σκέφτομαι πώς και πού παίζουν τα παιδιά σήμερα. Θυμήθηκα τις αλάνες των κάπως παλαιότερων καιρών,τις αλάνες που μόνο στα χωριά  μπορουν πιά να απολαμβάνουν τα πιτσιρίκια κι εκανα τη σύγκριση με τους πλαστικούς παιδότοπους, που συχνά φιλοξενούνται σε ισόγεια πολυκατοικιών...
Ο Ε.Ζάχος σχολιάζει ευφυέστατα στο βιβλίο του "Η πιάτσα" τη δημιουργία της πρωτης "παιδικής χαράς" στο Κουκάκι πριν απο μερικές δεκαετίες
"Τόσο άρεσε στους γονείς η παιδική αυτή....φυλακή με τα προκατασκευασμένα παιχνίδια, που με αυτό το μοντέλο γενικεύτηκαν οι φυλακές των μικρών παιδιών που τα προετοιμάζουν για τη φυλακή του σχολείου".


Η ειδοποιός διαφορά με την αλάνα ειναι μια και απίστευτα σημαντική. Οι αλάνες ήταν μέρη που τα ίδια τα παιδιά επέλεγαν για το παιχνίδι τους. Ηταν τα δικά τους μέρη,εκεί ηταν ελευθερα να φτιάξουν τα δικά τους παιχνίδια με τους δικούς τους κανόνες,να μιμηθούν και να κοροϊδέψουν τον κόσμο των μεγάλων και να προετοιμαστούν γι΄αυτον με τον ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ ΤΡΟΠΟ.
Οι παιδικές χαρες,οι παιδότοποι,τα πάρκα και τα λοιπά είναι οι τόποι ,πού οι μεγάλοι διαλέγουν για να περιορίσουν το παιδικό παιχνίδι. 
Και απο μια στιγμή και μετα, οταν ακόμα και οι παιδικές χαρές/φυλακές έγιναν σπάνιο είδος προς εξαφάνιση τα παιδιά μπουντρουμιάστηκαν στα σπίτια μπροστά στην τηλεόραση και στο κομπιούτερ κι έχασαν πάνω απ΄όλα την παρέα των άλλων παιδιών.
Οι παλιότεροι/παλιότερες θα θυμάστε ακόμα τα πρόσωπα των πολύ πολύ παιδικών φίλων,τα κυνηγητα και το κρυφτό και το στακαμάν,τούς καυγάδες,τους κολλητούς,τους πετροπόλεμους...
Δεν ήταν σημαντικά τα παιχνίδια-αντικείμενα με τα οποία σήμερα βομβαρδίζουμε τα πιτσιρίκια.Το σημαντικό ήταν τα άλλα παιδιά,η παρεά,η ομάδα, η ελευθερία,η κοινωνικοποίηση, η αλάνα.
Το παλιό αλώνι δηλαδή,μια επίπεδη ανοιχτωσιά πού έγινε αλάνα και μας εδωσε το "αλάνι" και την "αλανιάρα"( σύμφωνα με την ετυμολόγηση του Ε.Ζαχου αρχικά σήμαινε το αγοροκόριτσο που μετα τον τελευταίο μεγάλο πόλεμο βγηκε απο την αυλή των κοριτσιών στις αλάνες των αγοριών.



Αλάνες στις πολεις δεν υπάρχουν πιά Κι αν υπάρχει κανενα άχτιστο και μη περιφραγμένο οικόπεδο,λίγες μάνες θα αντέξουν να αφήσουν τα παιδιά τους να παίξουν εκεί. Ως αποζημίωση θα τους αγοράσουν πολλά παιχνίδια-αντικείμενα (αθύρματα τα έλεγαν οι αρχαίοι σε αντίθεση με το παίγνιο που ήταν η πράξη του παίζειν)
θα τα πάνε-τι άλλο να κάνουν οι έρμοι οι γονείς;-σε παιδικές χαρες και παιδότοπους με αίρ κοντίσιον και επίβλεψη.
Στην αυλή του σχολείου στα μικρά διαλείμματα ειναι η μόνη ευκαιρία των παιδιών να κάνουν τα δικά τους, πάντα όμως γιά λίγο και υπο την επιτηρηση της δασκάλας. 
Κι αναρωτιέμαι -και βοηθάτε με γνωμες-θα μπορούσαμε άραγε στις σημερινές συνθήκες να φτιάξουμε "αλάνες" και να αμοληθούν τα πιτσιρίκια να μάθουν,να παίξουν, να αφηνιάσουν,να τσακωθούν,να φιλιώσουν,να γρατζουνίσουν γόνατα και χέρια, να αφήσουν την ψυχούλα τους ελεύθερη να πετάξει;;
Χλωμό το βλέπω...
Κρίμα.


4 comments:

  1. η αλανα που επαιζα εγω μικρη υπαρχει ακομα. δεν ειναι ακριβως αλανα, αλλα ενα αδιεξοδο στενακι απεναντι απο το πατρικο μου, στο οποιο μετακομιζω παλι σε λιγες ημερες, αυτη τη φορα με τη δικη μου οικογενεια. τα παιδια της γειτονιας εξακολουθουν και παιζουν σ' αυτο το δρομο, μονο που τωρα παιζουν και οι μαμαδες ειναι διπλα και τα προσεχουν. θα ηθελα παρα πολυ να αφησω τα παιδια μου να κατεβουν μονα τους και να παιξουν, αλλα πλεον οι καιροι εχουν αγριεψει πολυ και φοβαμαι. γι΄αυτο τα παιδια παιζουν πλεον υπο επιτηρηση. οχι γιατι θελουμε να προλαβουμε τραυματισμους και καυγαδες, αλλα γιατι φοβομαστε οτι θα μας τα κλεψουν και θα πουλησουν τα οργανα τους, θα τα εκπορνευσουν και χιλια δυο αλλα.

    ReplyDelete
  2. Αχ,ανάθεμα τα αθύρματα...! Προσωπικά δεν είχα την τύχη να μεγαλώσω με αλάνα διαθέσιμη τριγύρω, έπαιξα αχόρταγα κι ατελείωτα όμως στους ελεύθερους δρόμους των γειτονιών όπου μεγάλωσα. Είχα και την τύχη να παίξω στην παιδική χαρά στο Κουκάκι αλλά και σε κείνη την τεράστια που είχε φτιάξει ο Σκυλίτσης στη θέση του σημερινού ΣΕΦ- στα μάτια μου τότε αυτοί ήταν επίγειοι παράδεισοι..Ως μαμά μικρών παιδιών, "κατέφευγα" συχνά στην παραλία του Μπάτη, όπου άφηνα τα παιδιά -τα δικά μου και των φίλων που βαριούνταν τη ζωή τους- ελεύθερα να τρέξουν και να "κάνουν ό,τι θέλουν" Ακόμα θυμάμαι το γιο μου να με ρωτάει -κάθε φορά: μπορώ τώρα να φωνάξω δυνατά; -Μπορείς! -Ααααααααααα!!!... Και μετά έτρεχαν όλα σαν αφιονισμένα...Τώρα πλέον χαίρομαι που διαλέγουν κάποιες φορές το ίδιο μέρος για τις τσάρκες τους και όχι εσαεί την καρέκλα μιας καφετέριας.. Ξέρεις, πιστεύω πως οι αλάνες πια θα υπάρχουν για όσους τις αναζητούν και τις δημιουργούν (για πριβέ χρήση)

    ReplyDelete
  3. I translated this page, the translation is not good, but I did get the gist of what you are saying! I totally agree with you that children are 'nannied' everywhere they go these days. We had such fun as children exploring places maybe we shouldn't have, and getting up to childish mischief! It was very good and its a shame we can't let our children enjoy the same freedom we have! Hope you are keeping well :) x

    ReplyDelete
  4. Αγαπητη Φαληριωτισσα,
    Η Αλανα ανηκει σε αλλες εποχες ανεπιστρεπτι. Το ποταμι δεν γυριζει πισω. Η συγχρονη αλανα ειναι ο απροσωπος και σκοτεινος χωρος του διαδικτυου. Αλλαζει η κοινωνια, η τεχνολογια, και μαζι και οι ανθρωπινες σχεσεις, και βεβαια η κοινωνια.
    Η Αλανα ειναι δεμενη με μια "κοινοτητα" ανθρωπων, μερος μαις γειτονιας, που ειναι ζωντανη και διατηρειται, και στηριζεται και σε ενα συνολο αξιων που δεχεται τα "κοινα", καθοσον η αλανα ειναι κτημα ολων.
    Σημερα δεν υπαρχει χωρος πουθενα για το "κοινο", τα παντα ειναι ατομικη ιδιοκτησια, τα "κοινα" ισως εχουν καποια αξια για λογους "μπιζινες".
    Η εξαφανιση της αλανας σηματοδοτει και την μεταβαση σε ενα αλλαο ειδος κοινοτητας που διαφερει ριζικα απο το προηγουμενο.
    Ο καθενας για τον εαυτο του και ο Θεος για ολους.

    ReplyDelete