Μεγάλο Σάββατο, μπουρινιασμένο και ηλιόλουστο, κόσμος και ντουνιάς έκοβε βολτα στη Χώρα της Ανδρου. Εμείς, με τη μηχανη στο χέρι ανακαλύπταμε μια πόλη κι ενα νησι με τον κλασσικό ενθουσιασμό του πρωτάρη. Στην κεντρική πλατειούλα, πιτσιρίκια παίζουν στη βάση μιας μαρμάρινης στήλης με μια προτομή στην κορυφή της.
"Θεόφιλος Καίρης
1784-1853"
διαβάζω. Και καθώς πρίν από λίγο είχαμε δεί και την επιγραφή "Καϊρειος Βιβλιοθήκη", με το που γυρίζουμε στη βάση μας ορμάω στο Διαδίκτυο...
Κι ανακαλύπτω ,καταντροπιασμένη απο την άγνοια μου, εκτός απο το νησί, κι έναν απίστευτο Δασκαλο του Γένους, μια προσωπικότητα Αναγεννησιακή με αστείρευτη δίψα για γνώση που ήπιε και μέθυσε από τον Διαφωτισμό, ένα μυαλό αιώνες μπροστά από την εποχή του.Εναν μαχητή ιδεολόγο, που τα έδωσε ολα για την πατρίδα και που πέθανε γέρος κι άρρωστος στη φυλακή κατηγορούμενος ως αιρετικός
Ο Θεόφιλος Καίρης μοναχός, φιλόσοφος, μαθηματικός, φυσικός, φιλόλογος, διαφωτιστής, δάσκαλος, επαναστάτης, εκπρόσωπος της Ανδρου στις πρώτες Εθνοσυνελεύσεις γεννήθηκε στην Ανδρο, σπουδασε στην Ακαδημία των Κυδωνιών ,στην Πάτμο και στη Χίο και το 1803 εφυγε για σπουδες στην Ευρώπη, συγκεκριμένα στην Ελβετία, την Πίζα και το Παρίσι. Εκεί γνωριστηκε με τον Κοραή. Διδαξε και διηύθυνε επί χρόνια Ελληνικά σχολεία στη Σμύρνη και στο Αιβαλί. Εγινε μελος της Φιλικης Εταιρίας, σηκωσε το λάβαρο του αγωνα το 1821 στην Ανδρο, πολέμησε, τραυματίστηκε, διδαξε, εγραψε ,αλλά μετα την απελευθέρωση δεν μπόρεσε να συμφιλιωθεί με τον Βαυαρο Οθωνα. Αρνηθηκε το παράσημο του Χρυσού Φοίνικα και την καθηγητική έδρα στο νεοσύστατο Πανεπιστήμιο Αθηνών και γύρισε στην Ανδρο.
Στο Ορφανοτροφείο που ιδρυσε στο νησί το 1835 δίδασκε σε 100 ορφανά και 500 εξωτερικούς μαθητές, τον αφρό της επιστήμης της εποχής με μεθοδους και επιστημονικά όργανα πρωτόγνωρα στην Ελλάδα.
Δίδασκε κοινωνιολογία, μαθηματικά, γλώσσες, φυσική, φιλοσοφία και τις βασικές αρχές όλων των θρησκειών. Πάνω απ όλα, διδασκε την ελευθερία της σκεψης και της συνείδησης. Πυρήνας των μαθητών του ηταν ορφανά απο τη σφαγή των Ψαρών, αλλά στά θρανιά του καλοδέχονταν παιδιά απ όλα τα Βαλκάνια, ακόμα και παιδιά μουσουλμάνων και Καθολικών. Ο Καίρης πίστευε σε μια Ελλάδα χωρισμένη από την Εκκλησία και ειχε "σταμπαριστεί" από τους εχθρούς του οτι: "εφαίνετο σφόδρα δημοκρατικός".
Λέγεται οτι η Αυλή του Οθωνα έστειλε εναν Βαυαρό καθηγητη στην Ανδρο να παρακολουθήσει τη διδασκαλία του. Επιστρέφοντας ,εδωσε την εξης αναφορά: "Αν συνεχίσει να διδάσκει ο Καίρης άλλα τρία χρόνια, μας βλέπω να φεύγουμε απο την Ελλάδα".
Εκκλησία και Ανάκτορα τον καταδίωξαν με χαρακτηριστική εμπάθεια. Αφορμή ήταν οι απόψεις του περί "Θεοσεβειας", μιας προσωπικής του θρησκευτικής και φιλοσοφικής άποψης, πού θεωρούσε πολύ απλά ότι όπως και να τον ονομάζει κανείς το Θεό, ο ένας και ο αυτός είναι.
Αναθεματίστηκε από το Πατριαρχείο και την Ιερά Σύνοδο, δικαστηκε ως αιρετικός-παρ όλο που επιφανείς μάρτυρες κατεθεσαν οτι ποτέ δεν επιχείρησε να προσηλητήσει κάποιον-τον εξόρισαν, τον ξαναδίκασαν και τον φυλάκισαν γέρο κι άρρωστο στη Σύρο, όπου και πέθανε.
Και μετά τον πέταξαν σ' ενα λακκο στο Λοιμοκαθαρτήριο.
Κι έρριξαν στη σορό του ασβέστη.
Κι έρριξαν μια βαριά κουβέρτα σιωπής στο έργο και στ' όνομα του.
Στα κύματα του Internet και στο αρχιπέλαγος των blogs και των forums διάβασα άρθρα και συζητήσεις ,μεταξύ των άλλων και όσων υποστηρίζουν οτι ο Καιρης ηταν όντως αιρετικός, κρυφά προσυλητιζε τους μαθητες στην προσωπικη του θρησκεία-φιλοσοφία, οτι επηρεάστηκε/πληρώθηκε απο ξένους προτεσταντες και άλλα πολλά. Μου έκανε εντύπωση με πόση εμμονή εξακολουθούν κάποιοι να πασχίζουν ν' αποδείξουν ,150 και βάλε χρόνια απο τον θάνατο του οτι ηταν αιρετικός. Τι φοβούνται και στο κάτω κάτω τι σημασία έχει. Και τι πάει να πει "αιρετικός" τη σήμερον ημέραν; Μάλλον πλάκα μάς κάνουν.
Ισως και να θολώνουν ετσι τα νερά για να μην φαίνεται η προσφορά ενός χαρισματικού, φωτεινού μυαλού που απλώς ατύχησε να είναι πολύ μπροστά από την εποχή του.
Ο Μανώλης Ρασούλης, πού έγραψε γι΄αυτόν ,"τον πιό μη Έλληνα από τους Ελληνες της ζωής μου" το βιβλίο: "Ο Μεγάλος Αιρετικός", παρά λίγο να βρεί τον μπελά του, αφού ο Εισαγγελέας Τσεβας τον υποψιάστηκε ως εγκέφαλο της 17Ν γιατί φράσεις του Θεόφιλου Καίρη έμοιαζαν με αποσπάσματα από τις προκηρύξεις της οργάνωσης!!!
Πάντως, το Μεγάλο Σάββατο , την ώρα που στα βουνά μαύριζαν τα σύννεφα και φυσούσε ο Νοτιάς, στην ηλιόλουστη πλατεία της Ανδρου, λίγα βήματα απο το σπίτι που γεννήθηκε ο Θεόφιλος Καίρης, ένιωσα οτι αν κάπου ήταν το πνεύμα του, θα χαμογελούσε δικαιωμένο, βλέποντας την ολοκαίνουργια γενιά να παίζει ανέμελα στη βάση της προτομής του.
Ταιριαστό ανοιξιάτικο μνημόσυνο σ΄έναν αληθινό δάσκαλο!
No comments:
Post a Comment